ΠΕΡΙ ΕΚΔΟΤΩΝ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΓΡΑΦΗΣ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΒΑΣΑΝΙΣΤΙΚΩΝ ΛΕΞΕΩΝ

Μέρος τέταρτο και τελευταίο


Απέναντι σ' έναν ιογενή κόσμο, η σκέψη οφείλει να γίνει κι αυτή ιογενής, δηλ. ικανή να δημιουργεί συσχετισμούς ή διαχωρισμούς διαφορετικούς από εκείνους της αντικειμενικής κριτικής ή ακόμα και της διαλεκτικής κριτικής. Οφείλει να είναι αγκυροβολημένη σ' αυτήν την ιογένεια του κόσμου και ταυτόχρονα να είναι ο αντίποδάς της, διαφορετικά δεν υπάρχει ως σκέψη.

-ΖΑΝ ΜΠΟΝΤΡΙΓΙΑΡ

ΕΠΕΙΔΗ δεν γράφουμε πια σε πλάκες, αλλά σε σελίδες που καταλήγουν σε τυπογραφεία, επειδή τα βιβλία υπάρχουν σήμερα κυρίως ως νόθα παιδιά του ερωτικού τριγώνου εκδότες - συγγραφείς - κριτικοί, που οδηγείται, όπως όλα τα ερωτικά τρίγωνα, σε αδιέξοδο, επειδή ό,τι διαμεσολαβείται χάνει σημαντικό μέρος της καθαρότητάς του, αφαλατώνεται και παίρνει τη θέση που του προορίζουν σε ένα ακίνδυνο ράφι, επειδή κάθε ανταπόκριση στην καλλιτεχνική δημιουργία είναι υπονομευμένη και προϊόν εξαπάτησης, επειδή η πορεία και ο δημιουργικός κύκλος ενός βιβλίου εξαρτώνται από ένα σωρό παράγοντες, εκτός της ίδιας του της αξίας, επειδή ό,τι γράφεται στον Τύπο είναι χαλκευμένο, τουλάχιστον κατά το ήμισυ, από τις διαπροσωπικές σχέσεις, επειδή τα πολιτιστικά ένθετα εξελίσσονται όλο και περισσότερο σε κλειστές φατρίες που μοιράζουν το ίδιο βαρετό πιάτο στα ίδια βαρετά πρόσωπα κάθε χρόνο, επειδή η περιοχή της λογοτεχνίας θα έπρεπε να είναι προστατευόμενος χώρος και όχι διατηρητέο ερείπιο που απειλεί να καταρρεύσει μπροστά στα αδιάφορα μάτια του υπουργείου Πολιτισμού, του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, του Συλλόγου Εκδοτών Ελλάδας, των αρμόδιων πολιτιστικών φορέων, των κριτικών επιτροπών κρατικών βραβείων, του ειδικού Τύπου, των μαυσωλείων του πνεύματος που σχετίζονται, έμμεσα ή άμεσα, με τον χώρο και ζουν απ' αυτόν, επειδή το «μικρόβιο» του πολιτισμού πρέπει κάπως να ταυτοποιηθεί, να μελετηθούν προσεκτικά οι παρενέργειές του, να εντοπιστούν οι ευαίσθητες πληθυσμιακά ομάδες που το φέρουν και να απομονωθούν τα «αλλεργικού τύπου» περιστατικά, επειδή πρέπει να ξέρουμε επιτέλους ποιοι το έχουν και ποιοι δεν το έχουν, επειδή δεν γίνεται σήμερα οι αναφορές μας να συνεχίζουν να είναι ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης, που τελικά δεν καταφέραμε να μελετήσουμε - αλλά γι' αυτό, ευτυχώς, υπάρχουν οι ξένοι, επειδή δεν μπορεί να ανακαλύπτουμε το μυθιστόρημα, σαράντα χρόνια από τον θάνατό του, περιχαρείς λες και ανακαλύψαμε την πυρίτιδα, επειδή ο ήχος και η εικόνα των λέξεων είναι πιο σημαντικά απ' την υπόθεση που περιγράφουν και αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό από όλους, επειδή όποιος θέλει δηλώνει εκδότης, συγγραφέας, κριτικός και η μπάλα χάνεται κάπου στη μέση με τις γνωστές τερατογενέσεις, επειδή οι φορείς που οδηγούν το λεωφορείο έχουν τόση σχέση με τον πολιτισμό όση ένας πετεινός με το φεμινιστικό κίνημα, επειδή κανείς δεν έχει καταλάβει πώς αποφασίζονται οι χορηγίες και δεν δείχνει να στενοχωριέται γι' αυτό, επειδή καλά είναι τα βιβλία, αλλά να βγάλουμε και κάνα φράγκο, επειδή η αρπαχτή βασιλεύει, επειδή δεν γνωρίζουμε πώς απονέμονται τα κρατικά βραβεία, πώς επιλέγονται αυτοί που στελεχώνουν τις κριτικές επιτροπές, πώς αποφασίζονται οι υποψηφιότητες, επειδή όλα είναι θολά και λείπει οξυγόνο, επειδή οι γενιές και οι ομάδες ευνοούν το διαίρει και βασίλευε, επειδή ο ένας βλογάει τα γένια του άλλου και είναι όλοι σπανοί, σε μια αλλοπρόσαλλη σχέση που βασίζεται στην ανταποδοτικότητα, επειδή στο τσίρκο αυτό οι κλόουν που παραμένουν έχουν μάθει να εκτελούν λάθος το νούμερό τους λόγω του γνωστού φόβου, όποιος φεύγει απ' το μαντρί τον τρώει ο λύκος, επειδή μόνο λύκοι έμειναν και σε λίγο θα αρχίσουν να τρώγονται κι αυτοί μεταξύ τους, επειδή το ταξίδι των λέξεων από ενδιαφέρουσα περιπλάνηση τείνει να καταλήξει «Τιτανικός», όπου βυθίζονται οι άξιοι και επιπλέουν οι φελλοί, επειδή η ημιμάθεια και το φαίνεσθαι συγκροτούν αναγκαία και ικανή συνθήκη ισότιμης συμμετοχής στην πολιτισμική κολυμπήθρα που κατασκευάζουν οι μηχανισμοί για να αυτοπροστατεύονται, επειδή τα κείμενα είναι λιγάκι σοβαρότερη υπόθεση από το αρχή - μέση - τέλος και κανείς δεν δείχνει να το καταλαβαίνει, επειδή οι αναγνώστες μπερδεύονται και οι εκδότες μπερδεύουν, επειδή στις διάφορες εκδηλώσεις, διάφοροι περιφέρουν τις φάτσες τους αντί να στήνουν τα αυτιά τους, επειδή τα φώτα κάποτε θα σβήσουν και θα βρεθούμε ενώπιος ενωπίω, στο «μόνον της ζωής μας ταξείδιον», με ένα κεφάλι γεμάτο άχρηστο υλικό για την επόμενη ανακύκλωση, επειδή κουράστηκαν πια οι ιστορίες να ιστορούνται, τα λόγια να λέγονται και η σιωπή να διασώζει, επειδή οι ποιητές είναι πολλές φορές κριτικοί και οι εκδότες δεν είναι ποτέ αναγνώστες, επειδή αυτό εδώ δεν είναι ένα κριτικό κείμενο, αλλά λυπάμαι, δεν έχω άλλο, επειδή καμιά φορά χάνω την υπομονή μου, αλλά ξαναβρίσκω την παιδικότητά μου, επειδή η γραφή είναι σαμποτάζ, βόμβα, κυνηγητό σε σκοτεινούς δρόμους, επειδή λίγη ντροπή δεν περίσσεψε, επειδή όλα αυτά τα επειδή και πολλά ακόμη μαζί, λέω να κρατήσουμε, σήμερα εδώ, λίγα λεπτά σιγή για τους ερωτευμένους με το βιβλίο, αυτούς τους γραφικούς και μοναχικούς καβαλάρηδες του χώρου, που ακόμα πιστεύουν στην τρομοκρατία των λέξεων.

Και να θυμόμαστε: Όλα τα δάχτυλα των χεριών δεν είναι ίδια.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=26/02/2011&id=255070