ΤΟ ΑΜΑΡΤΗΜΑ ΤΗΣ ΦΡΑΣΗΣ

Διαβάστε εδώ την επιστολή- ντροπή των τριών συγγραφέων για την εισβολή νέων στην Νέα Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου και την διακοπή της παράστασης στις 19 Δεκεμβρίου - στα πλαίσια διαμαρτυρίας για τα πρόσφατα γεγονότα. Δημοσιεύθηκε στην Ελευθεροτυπία στις 24.12.08 και στις εφημερίδες Καθημερινή και Νέα.

http://dexiextrem.wordpress.com/2008/12/24/%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%AF%CE%B4%CF%81%CE%B1%CF%83%CE%B7-%CF%83%CF%85%CE%B3%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AD%CF%89%CE%BD-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CF%86%CE%B1%CF%83%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C/


Ακολουθεί η απάντησή μου 

ΟΣΟΙ εξ ημών των «εκ του ασφαλούς αντιεξουσιαστών ενοχικών μεσηλίκων» που παροικούμε την Ιερουσαλήμ, ανησυχούσαν για την σιωπή του πνευματικού κόσμου, ως προς τα γεγονότα που συνέβησαν μετά την 6η Δεκεμβρίου στην χώρα, ανησυχούσαν άδικα. «Οι άνθρωποι της Τέχνης» - όπως μοναδικά και αμετάκλητα θεωρούν τον εαυτόν τους οι τρεις συγγραφείς (Μάρκαρης, Θεοδωρόπουλος, Δοξιάδης), εκ των οποίων ο ένας μάλιστα κατέχει θεσμικό πόστο – μίλησαν επιτέλους, αλλά πώς; Μίλησαν έναν λόγο που ανταγωνίζεται αυτόν των κομμάτων, έναν λόγο ά-λογο, άκρως μολυσματικό, που θα μπορούσε να ήταν και ανακοίνωση της Ένωσης καταστηματαρχών ή αποσπάσματα από τοποθέτηση στη βουλή του υπουργού Δημόσιας Τάξης. Οι φιλήσυχοι πολίτες μπορούν τώρα να κοιμούνται ασφαλείς, κανένας δεν θα μπορέσει να τους ξυπνήσει, ο πνευματικός κόσμος επαγρυπνά.

Η εκφορά αυτού του «γηραιού» λόγου με έκανε να σκεφτώ πολλά πράγματα μαζί ταυτοχρόνως, αλλά κυρίως να αναρωτηθώ: Αν αυτός είναι ο τρόπος μας να αντιμετωπίζουμε αυτό που έρχεται, μήπως έχουμε ήδη «φύγει» και δεν μας το έχουν καταστήσει σαφές για να μη μας στεναχωρήσουν; Ή μήπως – ακόμα καλύτερα – μας έχουν «φύγει» τα ίδια τα γεγονότα και οι καταστάσεις, που στη προσπάθειά μας να ερμηνεύσουμε, το μόνο που καταφέρνουμε είναι να επιβεβαιώσουμε απλώς την «γεροντική» μας ματιά;

Όταν ο λόγος γίνεται αξιοθέατο, χρεωκοπεί ο τουρισμός της γλώσσας. Και ο λόγος των τριών συγγραφέων είναι αξιοθέατο – αλλά μιας άλλης εποχής, ευτυχώς περασμένης. Μοιάζει με μπροσούρα υπεράσπισης μιας δικτατορίας της έκφρασης, που «δικαιολογείται» ως προάσπιση της ελευθερίας της. Ενδεικτικός της κρίσης που ξεθεμελιώνει το μαγαζάκι ή την επιχείρηση που σήμερα ορίζεται ως «πνευματικός χώρος», προσπαθεί να αποσιωπήσει, να καταργήσει, σχεδόν, τον κύκλο που διέγραψε η πέτρα, πέφτοντας στην λίμνη. Όποιος βάζει σε παρένθεση την παρέμβαση, βάζει σε παρένθεση τον εαυτό του, αρνούμενος να αποδεχτεί το καινούργιο.

Τον Ιανουάριο του 1967, ο Τζιμ Μόρισον, προαναγγέλοντας τον Μάη του 68, δήλωνε:
«Πάντα με γοήτευε η επανάσταση κατά της εξουσίας. Με ενδιαφέρει οτιδήποτε έχει να κάνει με το χάος, την επανάσταση, την αταξία· κάθε δραστηριότητα που μοιάζει να μην έχει κανένα νόημα – αλλά έχει». Και ο επί τριάντα χρόνια διευθυντής της εφημερίδας Liberation, Σέρζ Ζουλί, σε μια καταληκτική αποτίμησή του για τα γεγονότα του Μάη, υποστήριζε: «Δεν νοσταλγώ τίποτα, δεν λυπάμαι για τίποτα, δεν πικραίνομαι για τίποτα. Έμαθα πολλά, πολλές φορές ενάντια στον ίδιο μου τον εαυτό».

Αυτός ο «τοτεμικός» λόγος των τριών συγγραφέων, τουαλεταρίζεται με ένα καθωσπρεπισμό που σοκάρει, καθώς προέρχεται από διανοούμενους, δικαιώνοντας την ρήση Αιζενχάουερ (διανοούμενος είναι αυτός που χρειάζεται περισσότερες από τις αναγκαίες λέξεις, για να πει περισσότερα από όσα ξέρει). Μα, καλά, αυτή είναι, η δουλειά μας; Να αυτοπροσδιοριζόμαστε ως άνθρωποι της τέχνης με όρους υποδεέστερους και αυτών της κρατικής εξουσίας ή των δικαστικών αρχών; Να ενοχλούνται τα χρηστά μας ήθη από ένα πανό που γράφει resistance γιατί «μαγαρίζει την Ακρόπολη»; Να σχολιάζουμε την φράση «σκατά στους κουλτουριάρηδες»; Να υπερασπιζόμαστε και να υπερθεματίζουμε θεσμούς που καταργούν τους θεσμούς, γιατί πλέον φορούμε γραβάτα;

Είναι τόσο «ξένη» αυτή η δήλωση των τριών – συνέχεια της ανακοίνωσης του ΕΚΕΒΙ που θρηνούσε μόνο για τα δυο καμμένα βιβλιοπωλεία, ώστε προσωπικά με σοκάρει περισσότερο και απ’ τη θέα είκοσι καμμένων μαγαζιών της Ακαδημίας και της Αλεξάνδρας. Μπορεί να υπερβάλλω, αλλά ίσως φταίει το ότι είμαι «απολίτιστος». Και «επιτίθεμαι με τυφλή βία στα δικαιώματα των πολιτών».
Αυτές οι «δωρεάν» πράξεις παρέμβασης, παρέχουν επιχειρήματα ακινησίας. Και διατυπώνουν, εν τέλει, το εύρος των διεκδικήσεών μας. Αν και όποτε αυτές υπάρχουν.

Αυγή, 6 Ιανουαρίου 2009
*Ο Σταύρος Σταυρόπουλος είναι συγγραφέας. Και καμιά φορά, ντρέπεται γι αυτό.